علی نظیف پور

نویسنده، دانشجوی دکتری روابط بین الملل دانشگاه تهران، کارشناس مسائل داخلی آمریکا، روزنامه‌نگار، پژوهشگر

کتاب

استثناگرایی و سیاست خارجی ایران

چرا در ایران رویکردهای متفاوتی به سیاست خارجی وجود دارد، اگرچه سرچشمه گفتمانی همه این رویکردها در انقلاب اسلامی است؟ چرا در گفتمان‌های سیاست خارجی ایران درباره مسائلی همچون رابطه با آمریکا، ادغام اقتصاد ایران در اقتصاد بین‌الملل، چگونگی حل اختلاف درباره پرونده هسته‌ای، و نقش سازمان­های بین­‌المللی اختلاف­‌نظر وجود دارد درحالی­‌که همه تصمیم­‌گیران سیاست خارجی ایران در چارچوب گفتمان جمهوری اسلامی قرار دارند؟ از نظر این کتاب، پاسخ این مسئله در استثناگرایی نهفته است، گسل اصلی بین دو رویکرد مقاومت و تنش‌­زدایی. رویکرد مقاومت براین اساس تکوین شده است که ایران را کشوری استثنایی می­‌داند، کشوری که از قوانین مادی نظام بین­‌الملل مستثنی است و بنابراین قادر است استقلال حداکثری خود را در جهان به­‌‌هم‌­پیوسته امروزی حفظ کند. رویکرد تنش‌­زدایی اما ایران را استثنایی نمی­‌داند و به همین دلیل استدلال میکند که ایران برای دستیابی به­ توسعه باید با قوانین و شرایط جهان پیرامونش کنار آید. این دو رویکرد هر دو ریشه در گفتمان انقلاب اسلامی دارند ولی یکی بر «تکلیف» تأیید بیشتری دارد و دیگری بر «مصلحت». نتیجه این اختلاف این است که در مواردی همچون پذیرش قطع­نامه ۵۹۸ و پایان جنگ ایران و عراق، پرونده هسته‌­ای ایران و برجام، و نهایتاً بهبود رابطه با آمریکا این دو رویکرد در تقابل با هم قرار می­‌گیرند. این کتاب براساس پایان­‌نامه کارشناسی ارشد نگارنده در رشته روابط بین­‌الملل در دانشگاه تهران تنظیم شده است که در سال ۱۴۰۰ موفق به دریافت جایزه فارابی شد.

انتشارات: کویر

تعداد صفحه: ۲۴۵

لینک خرید: سایت ایران کتاب